Een volle lach!
18 jaar en een paar dagen eerder mijn vader plotseling verloren aan de gevolgen van een wespensteek. Zo zat ik met mijn familie op het strand tijdens een van de dagen na het overlijden en daags voor de uitvaart. Wij hadden er al dagen op zitten van hectiek, bezoek, chaos en verdriet. Dagen van verbijstering en geregel…en nu zaten we met elkaar op het strand. De tranen waren op en er was ruimte voor een lach, soms zelfs een bulderende. Wel zag ik mensen om ons heen kijken en zag ze denken “Hè, hoe kunnen ze nou zo vrolijk zijn na zo’n verlies?”… op dat moment voelde dat zeer ongemakkelijk, het lachen zelf was echter zo fijn. Het keurslijf gaf mij dat ongemak…hoort lachen niet als je verdriet hebt? Kan dat niet samen vroeg ik mij af?
Nou en of is mijn antwoord daar nu op!
Wat ik mij herinner is dat ik dat moment van lachen zo intens fijn vond. Een moment van ademhalen en wat anders dan de dood. Wat anders dan die zwaarte die iedereen om je heen ook in stand houdt omdat ze gewoonweg niet weten hoe te reageren en soms zelfs liever de ontmoeting bewust ontwijken. Ook de destijds uitvoerende begrafenisondernemer droeg bij aan de zwaarte. De kleding, zijn gezicht, zijn woordgebruik in termen van: wat erg, zo verdrietig, wat een verlies, ontzettend moeilijk, hoe hard ….. allemaal woorden die de zwaarte die er toch al is enorm kracht bij zetten. Wat had hij een belangrijk verschil voor ons kunnen maken door ons te helpen bij het toelaten van de lach.
Het was dat moment dat ik leerde als kind dat ik nooit iemand zou ontwijken na verlies en te allen tijde op iemand zou afstappen in die situatie. Enkel het benoemen dat je even niet weet wat te zeggen maar het fijn is iemand te zien kan al genoeg zijn. Soms zelfs een enkele aanraking of glimlach kan genoeg zijn om verdriet te erkennen en iemand een fijn gevoel te geven.
Dat gevoel ontwikkelde zich sterk bij mij in de jaren die volgden. Het sterkt mij in mijn manier van werken als begeleider bij leven en afscheid. Met regelmaat vragen mensen mij ”hoe kan je toch dat werk doen, je bent de hele dag bezig met de dood en altijd met verdriet”. Mijn antwoord is steevast dat ik eigenlijk enkel bezig ben met leven en dat ik heel veel plezier heb met families ook in de zwartste situaties die je maar kunt bedenken. Juist omdat ik begeleid uit liefde voor het leven. Mijn lach is er iedere dag. De families bij wie ik mag begeleiden schrijven er over in hun referenties. We lachen met elkaar tussen alle tranen door die families natuurlijk ook hebben. Juist dat geeft hen tijd om adem te halen en bewuste keuzes te maken in de afscheidsdagen. Niemand hoeft deze families nog eens extra te zeggen hoe erg het is, hoe zwaar het is om je geliefde te moeten verliezen, hoe pijn het doet…dat weten ze zelf helaas als de beste.
Mijn doel is altijd om de rauwheid van de situatie -hoe erg en heftig ook- met zo min mogelijk rafelige randjes in de rugzak van de mensen en vooral kinderen te laten verdwijnen. De rugzak die ze hun leven lang mee dragen met alle ervaringen die hun pad kruizen. Het verlies is een feit en kan ik niet voor ze veranderen. De tranen zijn er en vloeien rijkelijk bij momenten, logisch. Wat kan het dan heerlijk zijn om ook af en toe vol en bulderend te kunnen en mogen lachen. Ook in tijden van rouw.
Dus een volle lach? Ja graag!
